دو راه اصلی برای مقابله با ویروس در دنیا
سیستم ایمنی بدن ما جهت مقابله با انواع ویروس از جمله ویروس کرونا، باید از قبل با ویروس مواجه شده باشد تا در برابر آن آماده باشد یا می تواند فقط کد ژنتیکی آن را از قبل شناخته و آنتی ژن لازم را تولید کرده و آماده داشته باشد. برخی واکسن ها، عامل عفونی ضعیف شده را وارد بدن می کنند و برخی دیگر کد ژنتیکی ویروس را به بدن ما معرفی می کنند که به این واکسن ها، واکسن های دارای تکنولوژی RNA پیام رسان، می گویند.
در نهایت، هر دو نوع واکسن کمک می کنند درگیری ویروس با بدن بسیار کم و موارد مرگ را به شدت کاهش دهد. لازم به ذکر است ورود این کد ژنتیکی به بدن، تنها برای تحریک سیستم ایمنی بدن ماست و هیچ تداخلی با ساختار دی ان ای انسان ندارد و هیچ جای نگرانی نیست.
واکسن های مطرح و معتبر جهان
در جهان واکسن های متعددی ساخته شده اند که در زیر به معرفی و بررسی شناخته شده ترین آن ها می پردازیم
واکسن فایزر بیون تک (Pfizer Vaccine)
واکسن فایزر بیون تک، از اولین واکسن هایی است که به روش پیام آور RNA تولید شده است که بدن را با تحریک سیستم ایمنی و تولید پادتن برای ورود ویروس کرونا آماده می سازد. برای ایمنی لازم دو دوز تزریق عضلانی، در دو نوبت از این واکسن مورد نیاز است. تزریق دوز دوم، باید بین ۳ تا ۶ هفته بعد از دوره اول انجام شود. در برخی کشورها افراد بالای ۱۲ سال و در برخی دیگر، تنها افراد بالای ۱۶ سال مجازند تا تزریق واکسن فایزر داشته باشند. عوارض واکسن فایزر، ممکن است درد خفیف در محل تزریق، سردرد و خستگی، تب و لرز باشد اما نکته قابل توجه این است که تاکنون پس از هفت روز پس از تزریق دوم واکسن فایزر ، ۹5% پیشگیری از ابتلا در افراد، مشاهده شده است.
واکسن مدرنا (Moderna Vaccine)
واکسن مدرنا مانند فایزر به روش RNA پیام رسان، تولید شده و با ورود پروتئینی سنبله ای شکل، مشابه پروتئین کرونا به بدن، منجر به تولید آنتی بادی می شود. برای ایمنی لازم، دو دوز تزریق از این واکسن در دو نوبت ضروریست. دوز دوم حداقل ۲۸ روز پس از دو روز اول تزریق میشود. در برخی کشورها افراد بالای ۱۲ سال و در برخی دیگر، افراد بالای ۱۸ سال، مجاز به تزریق مدرنا هستند. تاثیر این واکسن بعد از ۱۴ روز از تزریق دوز اول، نمایان می شود. اثربخشی آن، حدود ۹۴% تخمین زده شده است.
واکسن آسترازنکا (AstraZeneca Vaccine)
نوع این واکسن ds DNA ویروس غیرفعال است که جهت ایمنی کامل، نیاز به دو دوز تزریق در نوبت می باشد. دوز دوم 14روز پس از دوز اول، تزریق می شود. اثر بخشی این واکسن،۶۳% تخمین زده شده است. سرگیجه، تب و لرز، خستگی، گرمی و خارش محل تزریق، حالت تهوع، کوفتگی بدن و… می تواند از عوارض موضعی این واکسن باشد.
واکسن سینوفارم (Sinopharm Vaccine)
واکسن سینوفارم که کشور سازنده آن چین است از نوع ویروس غیر فعال است. آنتی بادی های تولید شده توسط این واکسن به پروتئین های شاخک روی سطح ویروس کرونا چسبیده و مانع درگیری آنها با سلول بدن ما و تکثیر آن ها می شود. اما آیا این ویروس های غیرفعال، پس از واکسن در بدن ما، باقی می مانند یا ممکن است خطری داشته باشند؟
ویروس های غیر فعال، پس از برخورد با سیستم ایمنی بدن، توسط سلولهای شناگر آنتی ژن بدن از بین می روند و جای هیچ نگرانی نیست. جهت ایمنی کافی، دو دوز تزریق در دو نوبت از واکسن سینوفارم، ضروریست. دوز دوم بعد از ۲۸ روز از تزریق اول انجام می شود. این واکسن برای افراد بالای ۱۸ سال مجاز است. اثر بخشی این واکسن حدود ۷۹ درصد تخمین زده شده است. درد و خارش در محل تزریق، احساس ضعف، قرمزی، تب ،لرز و سرگیجه، حالت تهوع، کوفتگی، خستگی و…از عوارض شایع این واکسن می باشد. (این واکسن نسبت به دیگر واکسن های تولید شده عوارض کمی را به ثبت رسانده است و اثربخشی قابل قبولی را دارد)
واکسن اسپوتنیک وی (Sputnik-V Vaccine)
واکسن اسپوتینگ ساخت کشور روسیه می باشد و از نوع واکسن ds DNA ویروس غیر فعال، می باشد. دو دوز تزریق از این واکسن در دو نوبت ضروری است. دوز دوم حداقل ۲۱ روز بعد از از دوز اول تزریق می شود. ویال نوبت اول این واکسن آبی و ویال دوز دوم نیز به رنگ قرمز می باشد. این واکسن برای افراد بالای ۱۸ سال تزریق شده و اثر بخشی این واکسن ۹۱.۶ درصد تخمین زده شده است. تب و لرز، دردهای عضلانی و مفصلی، آبریزش بینی، احساس ضعف، حالت تهوع، گرفتگی بینی و گلو، سردرد خستگی، تورم و قرمزی محل تزریق، احساس درد مبهم کلی، از عوارض تزریق واکسن اسپوتینگ وی می باشد.
واکسن کوواکسین (COVAXIN Vaccine)
واکسن کوواکسین توسط Bharat Biotech کشور هندوستان ساخته شده است. از نوع واکسنds DNA ویروس غیر فعال میباشد دو دوز و دو نوبت تزریق از این واکسن ضروریست. دوز دوم ۲۸ روز بعد از دوز اول تزریق می شود. این واکسن برای افراد ۱۸ سال به بالا مجاز می باشد. اثر بخشی این واکسن حدود ۷۰.۸ درصد تخمین زده شده است. عوارض جانبی گیرندگان این واکسن تنها 15% گزارش شده است. آنتی بادی ایجاد شده میان افراد واکسینه شده با واکسن کوواکسین یا بهارات در برابر ویروس کرونا گونه انگلیسی، ایمنی زایی مناسبی ایجاد کرده است.
واکسن برکت (کوو ایران برکت)
این واکسن که توسط یکی از زیرمجموعه های گروه دارویی برکت در ایران ساخته شده که از نوع واکسن غیرفعال است (یعنی ویروس های داخل واکسن قابل انتقال و انتشار نیستند). این واکسن با وارد کردن ویروس ضعیف شده ی کرونا به بدن افراد، سیستم ایمنی بدن را تحریک و برای مقابله با این ویروس آماده می سازد؛ که منجر به تولید آنتی بادی لازم در بدن می شود.
روند ساخت این واکسن، تقریبا مشابه روندیست که در واکسن فلج اطفال وجود دارد. محلول واکسن هم، به صورت اسپانسیون یا همان ذرات معلق در مایع می باشد.
این واکسن برای افراد بالای ۱۸ سال قابل استفاده می باشد و به منظور ایمنی کافی، دو دوز در دو نوبت ازین واکسن، ضروریست. دوز دوم ، می تواند بین ۲ الی ۶ هفته بعد از دوز اول تزریق شود. اثربخشی و ایمن سازی واکسن کوو ایران برکت در برابر کرونا، بالای ۹۰درصد بوده است اما تاکنون برای زنان باردار،یا شیرده مورد استفاده قرار نگرفته است.
واکسن برکت در برابر هر سه نوع کرونای جهش یافته ی آفریقایی، چینی و انگلیسی ، اثربخش بوده است. تب ولرز، درد و سوزش محل تزریق، سردرد، حالت تهوع،خستگی، درد مفاصل، درد عضلات، اسهال، ورم غدد لنفاوی زیر بغل ممکن است از عوارض احتمالی تزریق واکسن برکت باشد که شخص می تواند با مشورت پزشک ، داروهای تسکین دهنده مثل استامینوفن، مصرف نماید.
واکسن های دارای تاییده از وزارت بهداشت ایران
- واکسن کوواکسین (COVAXIN Vaccine)
- واکسن آسترازنکا (AstraZeneca Vaccine)
- واکسن اسپوتنیک وی (Sputnik-V Vaccine)
- واکسن سینوفارم (Sinopharm Vaccine)
مراقبت های لازم پس از تزریق واکسن
توصیه می شود که جهت اطمینان از عدم حساسیت به واکسن، افراد 30 دقیقه در مرکز تزریق واکسن بمانند. همچنین برای پیشگیری از سایرخطرات احتمالی، نوشیدن مداوم آب تا یک روز بعد از تزریق، توصیه می شود (هر یک ساعت یک لیوان آب به مدت 24 ساعت). در صورت بروز کوفتگی، سردرد، سرگیجه یا علائمی مثل درد،تب و آبریزش بینی، استفاده از مسکن، استامینوفن یا آنتی هیستامین توصیه می شود.
آیا واکسن کرونا برای کودکان مضر است؟
شرکت های داروسازی در تلاش برای تولید واکسن موثر و بی خطر برای کودکان و نوجوانان زیر ۱۲ سال هستند. طبق گزارشات، تنها واکسن معتبر در اروپا و امریکا، برای این گروه سنی حساس، فایزر می باشد اما تعدادی کشورهای غیر اروپایی، به طور مستقل، اثربخشی واکسن چینی را برای زیر ۱۲ سال در دست بررسی دارند. شرکت فایزر، با توجه به کسب موفقیت در گروه سنی کودکان و اثربخشیِ حدود ۹۱درصدی که برای آنان داشته، به بررسی واکسن مناسب برای نوزادان 6 تا 9 ماهه نیز مشغول است.
افرادی که باید در تزریق واکسن احتیاط کنند :
- افراد مبتلا به اختلالات انعقادی خون یا کاهش پلاکت خون
- افرادی که به دوز اول هر گونه حساسیت نشان داده اند
- افرادی که به طور کلی، سابقه واکنش های حساسیتی شدید دارند
- افرادی که دچار بیماری کرونا هستند چه با تب چه بدون تب
- افراد مبتلا به بیماری های مزمن کبدی، کلیوی، بیماری های اعصاب ، بیماری های متابولیک مثل دیابت و یا تیروئید و بیماری های مربوط به خون مثل انعقاد خون یا هموفیلی،
- افراد با بیماری صرع و سایر بیماری های خاص
- خانم ها در دوران بارداری و شیردهی هم بهتر است مشاوره ازپزشک خود، داشته باشند.
واکسن کرونا برای زنان باردار
چنانچه خانم های باردار، به ویروس کرونا مبتلا شوند، به علت شرایط حساس و تغییرات بالای بدن آنان در این دوران، ظرفیت تنفسی و سطح ایمنی بدنشان، کاهش یافته و در نتیجه باعث به وجود آمدن مشکلاتی از قبیل : پاره شدن زود هنگام کیسه ی آب، از دست رفتن جنین، مشکلات تنفسی و باعث به وجود آمدن مشکلات عفونی در جنین نیز خواهد شد.
به طور کلی احتمال شدید بودن بیماری کووید۱۹ در بانوان باردار به مراتب بیشتر از بانوان غیرباردار خواهد بود. بنابراین قطعا پیشگیری، مورد نیاز است. توصیه می شود یا پیش از بارداری یا پس از ۱۲ هفتگی جنین یعنی پس از شکل گیری ارگان های اصلی جنین در دوران بارداری، واکسن کرونا را تزریق کنند. به گفته ی دکتر مسعود مردانی از اعضای ستاد مقابله با کرونا، براساس آخرین مطالعات در آمریکا، واکسن های فایزر و مدرنا علاوه بر اینکه مشکلی برای زنان باردار ایجاد نمی کنند، فرزندان این زنان را نیز تا ۶ ماه پس از تولد نسبت به ابتلا به کرونا واکسینه خواهند کرد. با توجه به عدم بررسی و آزمایش های لازم واکسن های ایرانی، روسی و چینی برای دوره ی حساس بارداری، لذا بهتر است خانم های باردار و شیرده، پیش از اقدام به بارداری، واکسینه بشوند؛ چرا که در رابطه با بانوانی که پس از تزریق واکسن کرونا، باردار شده اند و شیردهی داشته اند، تاکنون، هیچ گونه تاثیرات منفی روی جنین و یا زایمان گزارش نشده است.
نظرات کاربران