تفاوت ها و تشابهات فرهنگی ایران و ترکیه
کشور ترکیه همسایه غربی ایران بوده که مرزهای مشترکی با ایران نیز دارد. با اینکه ترکیه یک کشور اروپایی می باشد، ولی فرهنگ، آداب و رسوم مردمان آن بصورت کامل غربی نشده است و نشانه های فرهنگ سنتی و اسلامی در این کشور بسیار دیده می شود. در جزئیات زندگی و نحوه ی اداره ی دو کشور ایران و ترکیه، تفاوت های بسیاری وجود دارد اما در تصویر کلی دو کشور، می توان شباهت هایی در خوراک، فرهنگ، مذهب، پوشش، هنر، ساختمان و‌چیدمان، خانواده ها و… یافت. هر دو کشور دارای مردمانی خونگرم و مهمان نواز می باشند. از دیگر تشابهات رفتاری ایران و ترکیه می توان بطور مثال به چانه زدن بر سر قیمت، رسوم ازدواج، دادن هدیه و غیره اشاره داشت که در این مقاله به توضیح تعدادی از این موارد خواهیم پرداخت.
دین مشترک ایران و ترکیه
۹۸ درصد مردم ترکیه، مسلمان سنی (بیشتر حنفی و شافعی) هستند. ۲درصد باقی مانده مسیحی و یهودی و… می باشند. اکثریت مردم کشور ایران هم مسلمان شیعه (علوی دوازده امامی) هستند و اقلیت، مسیحی، یهودی و یا زرتشتی و…هستند. در نمای کلی، هر دو کشور متدین بوده و در هر دو، مسلمانان بسیاری وجود دارند. بنابراین در هر دو کشور مراسم و مناسک مذهبی در مساجد، زیارتگاه ها یا سایر بناهای اسلامی، به خصوص در اعیاد مذهبی و ایام مبارک مثل ماه رمضان، بسیار انجام می گیرد.
حجاب در ترکیه و ایران
در کشور ترکیه، پوشش و حجاب اجباری نیست و فقط برای ورود به مساجد، پوشاندن بدن کافیست. البته بسیاری از گردشگران توصیه می کنند، به منظور احترام بیشتر به اعتقاد بومیان، از پوشش نامناسب در مناطق محلی و بین ساکنین متعصب، خودداری شود . این در حالیست که در سواحل و مناطق گردشگری، مانعی برای غیر اسلامی گشتن و آزاد بودن نیست. از پوشش های رایج در ترکیه، حجاب با بلوز و شلوار است که در ایران مجاز نیست و همینطور بیشتر شیعیان ترکیه، حجاب سخت تر و گاهی توام با چادر دارای چانه بند دارند. اما در هر صورت، شاید به دلیل قرار داشتن در جنوب شرقی اروپا، ترکیه ظرفیت بیشتری برای پذیرفتن انواع پوشش ها دارد.
اهمیت خانواده در ایران و ترکیه
هم کشور ایران و هم ترکیه خانواده محورند و برای خانواده اهمیت بسیاری قائل هستند. رفت و آمد در خانواده ها به ویژه در منزل بزرگسالان و ریش سفیدان، یک سنت قدیمیست. حتی در مناطق روستایی هر دو‌کشور، داشتن پشتیبانی خانواده برای کار، تهیه ی زمین، مسکن و به طور کلی گذران زندگی، امری ضروریست. هم برای جوانان ایرانی و هم ترکی، ازدواج و روابط با نظارت خانواده، پسندیده و غیر آن را نامشروع می نامند. علاوه بر مسائل مذهبی، باورها و‌حتی خرافات مشترکی بین مردم ایران و ترکیه وجود دارد.
باورها و خرافات مشترک بین ایران و ترکیه
مردم ایران و ترکیه هر دو به چشم نظر یا چشم زخم، معتقدند و باور دارند اگر دیگران رشد و پیشرفت شما را بشنوند، ممکن است شما را با چشمشان زخم بزنند که موجب گرفتاری، مریضی یا بدبیاری برای شما می شود. مردمان ایران و ترکیه، برای دوری از چشم زخم، از نشان آبی معروف شبیه چشم، استفاده می کنند. موقع بیان خوبی دیگران هم برای دور کردن اثرات منفی چشم نظر، سه بار بر چوب با پشت انگشت، ضربه می زنند؛ یا با دو دست لبه ی پایینی گوش را آرام می کشند. هم چنین هر دو کشور، شکستن شیشه یا ظروف شیشه ای را قضا بلا نامیده و باور دارند باعث دفع چشم زخم و بلاست. مردم هر دو کشور ایران و ترکیه، پشت سر مسافر آب ریخته تا سفر بی خطری داشته و در امان باشد.
غذاهای مشترک ایران و ترکیه
در مواد غذایی ترک ها و ایرانی ها، گوشت گوسفند، گوشت گاو، مرغ،ماهی، برنج، پیاز، حبوبات به ویژه عدس و لپه، لبنیات و سبزیجات معطر، کرفس و…دیده می شود. خوراک های مشترک عبارتند از : انواع کباب ها با گوشت گوسفند و‌گاو، انواع دلمه ها با برگ مو یا کلم، گوجه و بادمجان شکم پر، بورک (خمیر پر شده با سبزیجات و گوشت و‌البته سرخ شده یا گریل شده) انواع آش ها، مثل آش رشته یا ماست، محصولات لبنی مثل دوغ، ماست، نان و شیرینی جاتی همچون حلوا و باقلوا از خوراک مشترک ایران و ترکیه هستند. از عادت های مردمان ایران و ترکیه می توان به نوشیدن بسیار چای، قبل و بعد از صرف غذا اشاره داشت.
مقایسه ریشه های زبانی ترکیه و ایران
زبان فارسی ایرانی، ریشه ی هندواروپایی دارد؛ اما زبان مردم ترکیه همانطور که از اسمش پیداست، جزو زبان های ترکیست و به زبان های آذری، قزاقی و ترکمن نزدیک است. اگر اروپایی ها بخواهند زبانی را بین ترکی یا فارسی فرابگیرند، درک و یادگیری کدام زبان برای آن ها، راحت تر است؟ به دلیل ریشه ی زبان فارسی که هندواروپاییست، زبان فارسی برای اروپاییان به ویژه ساکنین غرب اروپا، به نسبت زبان ترکی، قابل فهم تر و راحت ترست.
کلمات مشترک ایران و ترکیه
اصل زبان ترکی و فارسی کاملا متفاوت است؛ با این وجود کلمات مشترکی نیز بین این دو زبان وجود دارد؛ اما این کلمات مشترک از کجا آمده اند؟ بیشتر کلمات مشترک کشور ایران و ترکیه، از زبان عربی وارد زبان فارسی و ترکی شده اند. همچنین تعدادی از کلمات ترکی کشور ترکیه نیز در زبان ترکی آذری ایران وجود داشته که به ویژه بعد از دوران قاجار، به زبان فارسی هم نفوذ کرده است.
تفاوت های معماری ایران و ترکیه
از مقایسه ی معماری سنتی ایران به ویژه بعد از قدرت گرفتن صفویه در ایران و ترکیه در می یابیم ساختمان های ترکی در مساحت بیشتر و ارتفاع بیشتری به نسبت ساختمان های ایران، ساخته می شدند . بیشتر بناهای سنتی ایران، آجری اما بناهای ترکی سنگی یا سیمانی ساخته می شدند. هنرمندان و معمارهای ایرانی روی نمای بیرونی ساختمان های سنتی ایران به خصوص مساجد و بقاع متبرکه، نسبت به عمارت های ترکیه، جزئیات هنری بیشتری را پیاده می کردند. مثلا روی گنبد ها تذهیب هم کار می کردند در صورتی که در ترکیه، نمای کلی ساده تر و بدون تذهیب یا آثاری این چنینی است.در ایران، بیشتر طلا کاری و آینه کاری، رایج بود و دیوارهای داخل ساختمان هم را هم بیشتر کاشی کاری های مزین به نوشته های تحریری هنرمندان، می کردند.در ایران برای هر مسجد، یک گنبد می ساختند؛ در صورتی که در ترکیه چند گنبد کوچک هم متداول بوده است.
نظرات کاربران